NGƯỠNG VỌNG

Áo là một quốc gia không có biển, diện tích 32.375 dặm vuông, là một nước giàu có ở vùng Trung Âu. Núi thì có dãy Alps ở phía bắc, sông thì có dòng Danube xinh đẹp trữ tình, Áo quốc là một nước có nhiều phong cảnh đẹp với những đồi núi chập chùng. Trong lịch sử, đã có thời dưới triều đại Hapsburg, Áo  là một nước mạnh nhất Châu Âu mà thế lực lan rộng tới Tây Ban Nha, diện tích bao trùm cả vùng Tiệp Khắc, Hungary, Nam Tư ... Đến thế kỷ thứ 19 triều đại này suy dần. Sau thế chiến thứ hai, Áo thuộc phe bại trận nên bị Anh, Mỹ, Pháp, Nga chiếm đóng đến năm 1955 thì hoàn toàn độc lập và trung lập. Ngày nay Cộng hòa Áo đã gia nhập Cộng Đồng Chung Âu Châu và kinh tế rất ổn định.

Bên bụi hồng thành Vien-2007

Vào dịp cuối thu  năm 2007, tôi có dịp đã đi từ Ý sang Áo bằng tàu cao tốc, quang cảnh trên đường nhìn qua cửa kính con tàu đã gây cho tôi những cảm xúc thật mãnh liệt. Những cánh rừng, xen kẽ các cánh đồng, thảo nguyên đẹp như những bức tranh. Các khu thị tứ, nông thôn ngoại ô thành Vien thật tươi đẹp, thanh bình với những căn nhà gỗ, những ngôi biệt thự trên triền đồi với cơ man là hoa, hoa từ trong vườn, hoa trên hàng rào, ban công.

Vien là thủ đô của nước Áo nhưng nhiều người mê nhạc lại nói Vien là thủ đô của âm nhạc bởi vì nơi đây là nơi sinh sống của rất nhiều thiên tài âm nhạc như: Mozart, Beethoven, Shubert, Hayden, Brahm, Strauss ... Điệu luân vũ "valse" được sáng tác ở đây. Dòng sông Danube chảy ngang thủ đô được nhiều người biết đến nhờ nhạc phẩm bất hủ của Johann Strauss Jr.

Từ đầu công nguyên dưới thời đế quốc La Mã, Vienna có tên là Vindibona. Sau nhiều thăng trầm của lịch sử, dòng họ Habsburg đã trị vì nước Áo ở đây từ năm 1278 tới thế chiến thứ nhất. Năm 1814, công ước Vien được ký ở lâu đài Schobrunn đã vẽ lại bản đồ châu Âu sau thời kỳ Napoleon.

Sau hai cuộc thế chiến, Vien đã bớt đi sự quan trọng của nó đối với Âu châu. Ngày nay, dù mới gia nhập Liên Hiệp Âu Châu, Áo vẫn cố giữ vị trí trung lập của mình về quân sự.

Ở Vien có các trụ sở quan trọng của Liên Hiệp Quốc, Tổ chức dầu mỏ OPEC ...

Cảm giác ban đầu, người dân Vien có vẻ già vì đa số người lớn tuổi sinh sống ở đây. Tuy vậy nhiều tiệm cà phê, hàng quán cho giới trẻ cũng bắt đầu mọc lên, đem lại sự sinh động cho thành phố. Khu vực mà  khách đến Vien nên ghé thăm nằm giữa con kênh Danube (một nhánh của sông Danube) và "the Ring" (đường vòng đai). Khu nầy nhỏ, có thể đi bộ để viếng thăm: lâu đài Hofburg, nhà thờ thánh Stephan, trường dạy cưỡi ngựa Tây Ban Nha, bảo tàng nghệ thuật, nhà hát opera, tòa nhà quốc hội, tòa thị chính ...

Nhà thờ Thánh Stephan (Stephansdom): được xây cất từ thế kỷ thứ 12, nhưng qua nhiều biến động của chiến tranh với người Thổ nhĩ kỳ, người Nga ... mà bị tàn phá nhiều lần. Lần trùng tu sau cùng hoàn tất năm 1948. Nhà thờ nầy có tháp nhọn kiểu Gothic cao tới 390 ft (trên 100 mét) lại nằm ở trung tâm thành phố nên ở đâu cũng thấy. Nhà thờ nầy dài tới 352 ft (106 mét) (bằng một sân vận động) là nơi có nhiều sự kiện lịch sử  xảy ra. Bên trong nhà thờ được trang trí bằng những tác phẩm nghệ thuật về điêu khắc trên gỗ, chạm nổi, hội họa ... Đây cũng là nơi chôn cất nhiều người trong hoàng gia Habsburg. Có cầu thang hay thang máy lên những đỉnh tháp của nhà thờ để ngắm toàn cảnh  của thành phố.

Bên ngoài nhà thờ khách bộ hành tấp nập đi chơi, mua bán. Bên cạnh nhà thờ có đoàn mã xa sẵn sàng đưa du khách thăm viếng thành phố vừa đỡ mỏi chân vừa có vẻ trữ tình.

Trước cung điện Hofburg

Cung điện Hofburg: là cung điện mùa đông của hoàng gia Áo. Xây cất từ năm 1279, cung điện có 260 phòng nhưng chỉ có khoảng 20 phòng được mở cho công chúng vào xem. Đây là một tòa nhà lớn gồm nhiều phòng ốc dùng làm chỗ ở của hoàng gia: được trang trí rất lộng lẫy . Kho tàng hoàng gia: có nhiều đồ cổ quý giá, mà quý nhất là vương miện của Holy Roman Empire có từ năm 962. Đây là một vương miện lớn với nhiều viên ngọc quý như lam ngọc, hồng ngọc , kim cương... ngoài ra còn có vương miện của triều đại Habsburg (Áo).

Trong cung điện còn có nhiều tranh vẽ chân dung các vị vua và hoàng hậu nước Áo. Nổi tiếng nhất là Nữ hoàng Maria Theresa và Hoàng Hậu Sissi.

Ngoài ra, có một nơi nổi tiếng của Áo ở trong khu vực của cung điện là Nhà dạy cưỡi ngựa Tây Ban Nha. Ở đây có trình diễn nghệ thuật cưỡi ngựa và dạy ngựa nhưng vé vào cửa bán từ mấy tháng trước nên rất khó có dịp vào xem.  

Nằm ở phía nam thành phố là cung điện mùa hè của hoàng gia, cung điện Schonbrunn (Schonbrunn Schlosstrasse) Cung điện nầy có 1441 phòng được xây cất từ năm 1696-1712 dưới thời vua Leopold I. Kiến trúc sư chính là ông Von Erlachs. Người ta tính xây cất một cung điện vĩ đại không thua điện Versailles của Pháp. Dưới thời Nữ hoàng Maria Theresa, cung điện lại được trùng tu thêm dưới sự điều khiển của kiến trúc sư Nikolaus Pacassi. Cung điện nầy rộng lớn với những phòng trưng bày, nơi tiếp khách, phòng tiệc tùng... Đây là nơi mà Công ước Vien đã được ký kết để chia lại bản đồ của châu Âu sau thời Napoleon. Ngoài ra, cũng trong điện nầy, thiên tài Mozart, khi mới có 6 tuổi đã trình diễn trước hoàng gia. Trong cung điện có một phòng gọi là Chinese room, nơi đây nữ hoàng đã lén lút  gặp gỡ người tình của mình là hoàng tử Kaunitz. Bên ngoài cung điện là một khu vườn tuyệt đẹp với những tượng điêu khắc, bồn nước, hoa  kiểng được cắt tỉa cẩn thận.

Bảo  tàng nghệ thuật: nằm kế bên cung điện hoàng gia Hofburg. Nơi đây có nhiều tranh vẽ của các họa sĩ ở Châu Âu, Ai Cập, Hy Lạp ... vài bức nổi tiếng là : Venus in the Forge of Vulcan (Van Dyck), Children's Games (Brueghel), Woman with a cape (Peter Paul) ...
Khi đến Vien, người ta thường đi xem một vòng trên đại lộ vành đai (the ring). Dọc đường từ  tây sang đông sẽ thấy nhiều kiến trúc rất đẹp như: Nhà hát opera thành phố, Tòa thị chính, Trụ sở quốc hội, cung điện Hofburg, nhiều nhà bảo tàng, nhà thờ  có kiến trúc rất lộng lẫy....

Trước thềm nhà Quốc Hội

Trên con phố đi bộ

Vien là một thành phố đẹp, kiến trúc nhà cửa ở đây đều được trang trí tỉ mỉ, hoa lệ. Các cửa sổ, gờ tường, cột ... đều rất kiểu cọ. Đặc biệt các kiến trúc to lớn và nổi tiếng lại tập trung ở một nơi nên rất dễ thăm viếng. Bạn có thể đi bộ hay đi tàu điện ngầm rất tiện, vì có khi  ga tàu điện ở ngay nơi mình muốn đến, như ga tàu điện kế bên nhà thờ Stephan chẳng hạn. 

Vài ngày cưỡi ngựa xem hoa nhưng quả thực thành Vien cổ kính và hoa lệ để lại trong tôi những cảm xúc thật sự mãnh liệt. Với cá nhân tôi, thành Vien khiêm nhường chứ không phải Paris, London, Roma, Berlin.. hay một thành phố lớn nào khác mà tôi đã có dịp viếng thăm mới đích thực là "kinh đô ánh sáng" theo nghĩa là một trung tâm, một cái nôi văn minh của nhân loại. Từ tổng thể đến chi tiết, từ thiên nhiên đến kiến trúc, điêu khắc nhưng trên hết là những thứ toát lên sự văn minh nối dài từ cổ đại đến hiện đại. Tôi có cảm giác đó từ quan sát sự lưu thông trên đường phố, sự lịch thiệp, hiếu khách của chủ nhân. Bạn tôi lái xe từ Praha qua chơi nói rằng cảnh sát Áo rất ít khi phạt những lỗi giao thông không cố ý, xuất phát từ việc không thạo đường của những xe ô tô có biển đăng ký ở nước ngoài. Cảm giác đó càng rõ nét khi trên những con phố đi bộ tôi như mê đắm trong những giai điệu bất hủ của những người con vĩ đại của thành Vien Mozart, Beethoven, Shubert, Hayden, Brahm, Strauss..phát ra từ các nơi công cộng, từ những cây đàn dương cầm do những pianist biểu diễn tự do trên các con phố đi bộ, từ những nhóm tứ tấu, tam tấu đàn dây tại những nút giao thông, những hầm chui. Trong khách sạn nơi tôi trú tạm, âm thanh  với âm lượng phù hợp của nhạc cổ điển vẫn phảng phất, như len lói vào từng mạch máu, từng thớ thịt, từng hơi thở  từ những chiếc loa dấu kín nơi tiền sảnh, vườn hoa, hành lang và trong cả những nhà vệ sinh công cộng.
Cũng ở Vien tôi đã có dịp thưởng thức món cá bơ (butter fish) trong một nhà hàng Nhật, những lát cá cắt ra có màu vàng nhạt nhìn như những lát bơ, hương vị tương tự như cá hồi nhưng có vị bùi, béo hơn. Loài cá này tôi không rõ xuất xứ nhưng tôi đã không thể tìm thấy trong các nhà hàng Nhật ở Sài gòn, Hà nội và cả ở Tokyo.